Wednesday, December 21, 2011

ДВОЯКИЕ РЕЧИ

XII. "ДВОЯКИЕ РЕЧИ"
(Разговоры) (83)

1. О добре и зле . (1) Два взгляда на добро и зло высказываются в Греции философами. А именно, одни говорят, что добро и зло отличны друг от друга; по мнению же других, (добро и зло) одно и то же, и то, что благо для одних, для других есть зло, и для одного и того же человека (то же самое) бывает иногда благом, иногда - злом. (2) К мнению последних присоединяюсь и я сам.
Для иллюстрации (этого положения) я возьму примеры из человеческой жизни, потребностями которой являются еда, питье и половая потребность. В самом деле, эти (вещи) для больного (человека) могут быть злом, для здорового же и нуждающегося в них являются благом. (3) И излишество в этих (вещах) имеет дурные последствия для предающихся ему, для тех же, которые ради удовлетворения этих (потребностей) трудятся и зарабатывают (деньги), (эти вещи) являются благом. Болезнь есть зло для больных, для врачей же - благо. Смерть есть зло для умирающих, а для продавцов вещей, нужных для похорон, и для могильщиков - благо. (4) Богатый урожай хлебов для земледельцев - благо, а для торговцев - зло. То, что корабли изнашиваются и терпят бедствие, это для владельца корабля зло, для кораблестроителей же благо. (5) Далее, то, что железо ржавеет, притупляется и стирается, для прочих это зло, для кузнеца же благо. Что глиняная посуда бьется, для остальных это зло, для гончаров же благо. Что обувь изнашивается и рвется, для прочих это зло, для сапожника же благо. (6) В гимнастических и музыкальных состязаниях, - взять хотя бы для примера бег взапуски, - а также на войне, победа для победителя есть благо, для побежденных же зло.

83. ΔΙΣΣΟΙ ΛΟΓΟΙ (DIALEXEIS)
1. Περὶ ἀγαθῶ καὶ κακῶ

(1) Δισσοὶ λόγοι λέγονται ἐν τᾶι ῾Ελλάδι ὑπὸ τῶν φιλοσοφούντων περὶ τῶ ἀγαθῶ καὶ τῶ κακῶ. τοὶ μὲν γὰρ λέγοντι, ὡς ἄλλο μέν ἐστι τὸ ἀγαθόν, ἄλλο δὲ τὸ κακόν· τοὶ δέ, ὡς τὸ αὐτό ἐστι, καὶ τοῖς μὲν ἀγαθὸν εἴη, τοῖς δὲ κακόν, καὶ τῶι αὐτῶι ἀνθρώπωι τοτὲ μὲν ἀγαθόν, τοτὲ δὲ κακόν. (2) ἐγὼ δὲ καὶ αὐτὸς τοῖσδε ποτιτίθεμαι· σκέψομαι δὲ ἐκ τῶ ἀνθρωπίνω βίω, ὧι ἐπιμελὲς βρώσιός τε καὶ πόσιος καὶ ἀφροδισίων· ταῦτα γὰρ ἀσθενοῦντι μὲν κακόν, ὑγιαίνοντι δὲ καὶ δεομένωι ἀγαθόν. (3) καὶ ἀκρασία τοίνυν τούτων τοῖς μὲν ἀκρατέσι κακόν, τοῖς δὲ πωλεῦντι ταῦτα καὶ μισθαρνέοντι ἀγαθόν. νόσος τοίνυν τοῖς μὲν ἀσθενεῦντι κακόν, τοῖς δὲ ἰατροῖς ἀγαθόν. ὁ τοίνυν θάνατος τοῖς μὲν ἀποθανοῦσι κακόν, τοῖς δ᾿ ἐνταφιοπώλαις καὶ τυμβοποιοῖς ἀγαθόν. (4) γεωργία τε καλῶς ἐξενείκασα τὼς καρπὼς τοῖς μὲν γεωργοῖς ἀγαθόν, τοῖς δὲ ἐμπόροις κακόν. τὰς τοίνυν ὁλκάδας συντρίβεσθαι καὶ παραθραύεσθαι τῶι μὲν ναυκλήρωι κακόν, τοῖς δὲ ναυπαγοῖς ἀγαθόν. (5) ἔτι <δὲ> τὸν σίδαρον κατέσθεσθαι καὶ ἀμβλύνεσθαι καὶ συντρίβεσθαι τοῖς μὲν ἄλλοις κακόν, τῶι δὲ χαλκῆι ἀγαθόν. καὶ μὰν τὸν κέραμον παραθραύεσθαι τοῖς μὲν ἄλλοις κακόν, τοῖς δὲ κεραμεῦσιν ἀγαθόν. τὰ δὲ ὑποδήματα κατατρίβεσθαι καὶ διαρρήγνυσθαι τοῖς μὲν ἄλλοις κακόν, τῶι δὲ σκυτῆι ἀγαθόν. (6) ἐν τοίνυν τοῖς ἀγῶσι τοῖς γυμνικοῖς καὶ τοῖς μωσικοῖς καὶ τοῖς πολεμικοῖς· αὐτίκα ἐν τῶι γυμνικῶι τῶι σταδιοδρόμωι ἁ νίκα τῶι μὲν νικῶντι ἀγαθόν, τοῖς δὲ ἡσσαμένοις κακόν.

(Δισσοί Λόγοι, Περί αγαθώ και κακώ, 1-3)

Δύο ειδών ισχυρισμοί υποστηρίζονται στην Ελλάδα από τους φιλοσοφούντες σχετικά με το καλό και το κακό: Ορισμένοι λένε ότι το καλό είναι κάτι διαφορετικό από το κακό• ορισμένοι άλλοι λένε ότι ταυτίζεται με το κακό, κι ότι το αυτό πράγμα για άλλους είναι καλό και για άλλους κακό, ή ότι για ένα και τον αυτό άνθρωπο άλλοτε είναι καλό και άλλοτε κακό. Εγώ προσωπικά συμφωνώ με όσους υποστηρίζουν την τελευταία άποψη. Το εξετάζω με βάση την ανθρώπινη ζωή και τις ανάγκες της για τροφή, πιοτό και ερωτική ικανοποίηση: τα πράγματα αυτά για έναν άνθρωπο άρρωστο είναι κάτι κακό ενώ για όποιον είναι υγιής και αισθάνεται την ανάγκη τους είναι κάτι καλό. Επίσης η αποχαλίνωση των ορέξεων σχετικά με αυτά τα πράγματα είναι κακό για όσους δεν μπορούν να συγκρατηθούν, ενώ για όσους τα πουλάνε και τα εμπορεύονται είναι κάτι καλό. Μια ασθένεια, πάλι, είναι για τον άρρωστο κακό, ενώ για τους γιατρούς είναι καλό. Κι ακόμη ο θάνατος είναι κακό γι' αυτούς που πεθαίνουν, ενώ για τους εργολάβους κηδειών και για τους νεκροθάφτες είναι καλό.

No comments: